Plak Koleksiyonları Yeni Dönemde de Önde

PLAK KOLEKSİYONUM

Plak Koleksiyonları Yeni Dönemde de Önde

2 Şubat 2024

Farklı bir müzik dinleme deneyimi arayan bir müzik meraklısıysanız, ses kalitesi ve bu kayıt ortamının sağladığı sıcak ses deneyimi açısından plaklar vazgeçilmezdir.

Teknoloji ilerlese ve kalbimizde, plak sevenler olarak bir plağın sesi, dijital ekrandaki kütüphanede gezinmekten çok daha zevkli; ses çıkarma süreciyle bağlantı kurmamızı sağlıyor.

Müziğin her zaman, her yerde tadını çıkarabiliriz. Hemen hemen her türlü sanatla kusursuz bir şekilde karışabilir. Kültürü ve tarihi diğer sanatlardan daha güçlü bir şekilde şekillendirir.

Plak satışları artıyor

Bu o kadar da şaşırtıcı olmasa da, belki de beklenmedik olan şey, plak satışlarının bu on yılda en hızlı şekilde artmasıdır. 2023’de İngiltere’de satışlarda %2,9’luk yükseliş sonrası plak pazarı 2023’te çok daha güçlü bir büyüme yaşadı ve yıllık %11,7 artışla 5,9 milyon adede yükseldi. ABD’de ise 2022’de 41 milyonun üzerinde plak satıldı.

Plaktan müzik dinlemek nostalji duygusuyla, deneyimin ritüeli nedeniyle öne çıkıyor. Çünkü A yüzü bittiğinde plağı çevirmek için ayağa kalkmanız gerekir. Plaklar genellikle görseller, notlar ve şarkı sözleriyle deneyimi vurgulayan göz alıcı kapak resimleriyle birlikte gelir. Her şeyden önce plaklar sağladığı sıcak, analog müzik deneyimiyle ilgi çekiyor. Günümüzde dinlediğimiz dijital kayıtlardan daha saf.

Plak artık her zamankinden daha fazla geri dönüş yapıyor. Dünyanın dört bir yanındaki koleksiyonerlerin onu canlı tutarsa da müzik formatı olarak şu anda yaşadığı patlamayı hiçbir zaman tam olarak yaşamamıştı. Neredeyse bir yüzyıl boyunca müziğin ana biçimi olmaya devam etse de, 1980’lerin sonlarına girdiğimizde kasetler ve CD’ler satışlarda plağın önüne geçti. Bir süreliğine plağın sanki sona ermiş gibi göründü; müziğin sadece işitsel bir deneyim değil, aynı zamanda dokunsal bir deneyim olduğunu gösteren birkaç fiziksel hatırlatmadan biri.

Plaklarınızı nereden satın alacağınız bir dizi faktöre bağlıdır. Belki aradığınız önemli müzik gruplarını ya da sanatçıların albümleri için başka ülkeye ve başka bir şehre seyahat edebilirsiniz.

Plağınızı düzenli bir plak mağazasından almanın bir yararı, o mağazaya giderek oluşan dostluklar ve sohbetlerdir. Elbette, plaklarınızı internet üzerinden çevrimiçi olarak da alabilirsiniz. Bunun için e-Pazar yerleri ve ülkemizdeki müzik mağazalarının plak koleksiyonları oldukça geniş olup, çok çeşitli yeni ve eski kayıtları keşfetmenize yardımcı olacaktır.

Neden Plak, Gerçekten nasıl bir deneyim sunuyor

Analog ses dijitalden daha iyidir. Parçaya kaydedilen her vokal, gitar, davul ve bas bölümünün kendi ses dalgası vardır ve hepsi tek bir ses dalgası halinde toplanır. Bu tek ses dalgası, orijinal ses dalgalarının tamamını sanki ayrı ayrıymış gibi içeriyor. Plaklarda bu ses dalgası fiziksel olarak plağın oluklarına işlenir. İğne bunların üzerinden geçerek bunları voltaj sinyalleri olarak hoparlörlere aktarır.

Dijital müzik ise veri olarak depolanır. Analog bir ses dalgası, noktaların sonsuz bir sürekliliğidir; dalganın küçük bir eğrisine ne kadar yakınlaşırsanız, o kadar çok nokta bulacaksınız. Bilgisayarlar sonsuz depolama kapasitesine sahip olmadıkları için ses dalgası üzerindeki her noktayı depolayamazlar.

Yani bunun yerine yaklaşık değerler verirler. Örneğin ses dalgasındaki tek bir eğrinin mümkün olan her noktasını kaydetmek yerine, buna beş noktayla yaklaşabilirler. Bu, dijital bir ses dosyasındaki bu beş noktanın sonsuz sayıda noktayı temsil etmesi gerektiği anlamına gelir.

Analog müzik üstündür çünkü ses dalgasının en doğru temsilidir. Dijital ses yalnızca yaklaşık olarak tahmin edilebilir. Bu, dijital müziğin etkileyici olmadığı anlamına gelmez ama mümkün olan en iyi dinleme deneyimini plaktadır.

Dijital çağındaki en trajik kayıplardan biri, albümlere eşlik eden somut sanat eserlerinin kaybıdır. Plaklarla, bir sanatçının görsel hayal gücünü tam ekrana getiren ve albümlerin şarkı sözleri, resimler, jenerikler ve onları oluşturma sürecine daha yakından bakmanızı sağlayacak diğer öğeleri içeriği görürsünüz.

Plaklar eğer ileride bir koleksiyon olarak değerini korur. Plakların karakteri, dokusu ve sesi konusunda dünya çapında kabul görmüştür. İnsanlar bu sevdiği plaklar, müzik içinde bir değerdir.

Plak Dijital Müzikten Nasıl Farklıdır?

Plak analog bir kayıttır. Bu, kaydedilen müziğin hiçbir sıkıştırma olmadan plağın oluklarına çevrildiği anlamına gelir. Kayıt ve son prodüksiyon sırasında sanatçıların amaçladığı gibi tüm ses deneyimini yaşarsınız. Dijital kopyalar, çevirimiçi uygulamalar, müzik severlerin oynatıcısına akış veya indirme amacıyla İnternet üzerinden daha kolay iletilmek üzere dosyayı sıkıştırmak amacıyla kayıt oturumu sırasında yakalanan bilgilerin bir kısmını atar. Sonuç olarak, plak kayıtların analog kayıtlarının, dijital kayıtlarda bulunan sıkıştırılmış sese göre daha yüksek aslına uygunluk ve müziğin daha güzel dolu dolu bir sunumdur.

Plaklar, analog müzik arayışı dışında, albümün bütününde paketlenmesi, tamamen farklı bir yön katıyor. Şu anda dijital platformlarda yakalayamadığımız bu özellik plaklarda bir görsel bütün olarak da, albüm kapağı, şarkı sözleri ve müzik ile görselde size anlatılmak istenenler bütün olarak sunuluyorlar.

Z kuşağı plak koleksiyonculuğu dünyasına çeken nedenlerden biri de bu esasında. Plağı onlarca yılı aşan bir hatıra olarak görmek sadece Z kuşağının bir özelliği değil, aynı zamanda bu nesilde geçmişten gelen mücevherleri bulma ve koruma becerisi de açıkça görülüyor.

Z kuşağı konserlere ve müzik festivallerine katılmak dışında plak satın alarak bir sanatçıya sevgisini gösteriyor. Z kuşağının müzik tüketim alışkanlıkları, müziğin kişilik özellikleriyle bütünleşmesi ve hayatlarının önemli bir yönü olarak görülmesiyle gelişti. Plak endüstrisi büyümeye ve genişlemeye devam ederken, Z kuşağı sektörün tüketici tabanında önemli bir rol oynamaya devam edecek.

Plak toplama geleneği onlarca yıla yayılan bir gelenektir. Bu kayıtlar artık kendi yorumlarını katmak için Z kuşağına aktarıldı. Z Kuşağı, sürekli gelişen bu sanat formunu şekillendirmeye devam edecek ve umarım vinil koleksiyonculuğu tutkusunu gelecek nesillere aktaracaktır.

RPM (devir) Nedir, Çalmayı Nasıl Etkiler ve Hangi Kayıtları Dinleyebilirsiniz?

Plak hayranları sıklıkla plaklarının RPM’sinden bahseder. Bu terim “dakika başına devir” anlamına gelir. Üreticiler plakları üç farklı hızdan birini kullanarak basıyor:

33 1/3 RPM: Bu, genellikle uzun süre çalınan albümler için kullanılan, her tarafta 30 dakikaya kadar olan hızdır.

45 RPM: Bu tür genellikle single’lar için kullanılır; bir şarkı “A” tarafında ve başka bir şarkı “B” tarafındadır.

Plak çalarınızda hangi hızın kullanılacağını, 33 1/3 veya 45 RPM olmasına göre manuel olarak seçersiniz.

Kullanılmış Plak da halen çok güzel

Müziğinizin bozulmamış bir kopyasını bekleyebileceğiniz yeni plaklar satın almanın aksine, kullanılmış plaklar söz konusu olduğunda, özellikle İstanbul’da çok alternatifiniz var. Seçiminizi yapmadan önce

Plak koleksiyonu gerçekten hem en sevdiğiniz kayıt sanatçılarını seçerken hem de o dönemin plak kapaklarını, arkasındaki sanatı da görmenin en güzel noktasıdır.

İster önceki nesillerden klasik müziklerin plaklarını almak istiyor olun, ister çağdaş sanatçıların yeni kayıtlarına odaklanmak istiyor olun, aralarından seçim yapabileceğiniz çok çeşitli türler var.

Müziğinizi arkadaşlarınızla, ailenizle ve komşularınızla, özellikle de plak kayıtlardan gelen sıcak tonları deneyimleme şansına sahip olmamış kişilerle paylaşmanın, indirdikleri veya cihazlarına aktardıkları dijital müzikle karşılaştırıldığında çok daha eğlenceli…

Çağrı Koray Öztopçu